79- واژه ها و نام های کردی

بسم الله الرحمن الرحیم

چندی پیش نام مغازه ای توجهم را جلب کرد، «کورپهَ»؛ به معنی نوزاد، دیررس، کم رشد و ریزه میزه. مدتی بعد سالن غذاخوری «پِریسکَه» را دیدم، به معنی جرقه آتش. در نهایت فروشگاه «شِپِرز» را دیدم، به معنی بی نظمی در وسایل دور و بر و دم دستی و نیز فردی که به چنین وضعی عادت دارد. اتفاقاً هیچ یک از این نام های زیبای کردی، بی تناسب با کار افراد نیست. فروشگاه کورپه، لباس نوزاد می فروشد؛ پریسکه غذا خوری ست و بی ارتباط با آتش و جرقه نیست؛ شپرز هم لباس فروشی ست و فروشنده مجبور است چندین و چند لباس را روی پیش خان بریزد و اوضاع دکان را شپرز کند تا مشتریان را در انتخاب جنس، یاری نماید.

سه نام بالا این اندیشه را در ذهنم زنده کرد که چه خوب است مردم مناطق کردنشین به فراخور شغل خود، نام فروشگاه، مؤسسه، شرکت و یا کارخانه خود را از میان واژه های کردی -که متأسفانه در حال به فراموشی سپردن و متروک شدن هستند- انتخاب کند. باشد که با این کار در کنار شغل خود، قدمی فرهنگی هم بردارند. در زیر، صرفاً و برای نمونه 40 واژه گوناگون کردی را با برخی پیشنهادها به حضور تقدیم می کنم. امید است به این تعداد اکتفا نشود و عزیزان با سلیقه، با انتخاب های خود، از میان بی شمار واژگان زیبا و با معنی کردی، خود در این راه قدم های مؤثرتری بردارند.

1- آوسا به معنی قدیم ها، گذشته ها (برای فروشندگان و یا تولید کنندگان وسایل قدیمی)

2- آگِر به معنی آتش (هر شغلی که با آتش سر و کار دارد)

3- آسِن به معنی آهن (هر شغلی که با آهن آلات سر و کار دارد)

4- ایردا به معنی اینجا

5- ایلا به معنی این سمت

6- ایمرو به معنی امروز

7- ایوارَه به معنی غروب

8- عازی یَتی به معنی عزادار (برای فروشندگان و تولید کنندگان وسایل عزاداری)

9- باوِش به معنی آغوش

10- پِشمَه به معنی عطسه

11- پَژارَه به معنی غم و اندوه (برای فروشندگان و تولید کنندگان وسایل عزاداری)

12- پِرتال به معنی لباس

13- پِرچ به معنی موهای جلوی سر (برای آرایشگاه ها، فروشندگان و یا تولید کنندگان لوازم پیرایشی)

14- تَنِک به معنی کم عمق

15- جاجِک به معنی آدامس

16- جَرخَه به معنی گروه

17- چِریکَه به معنی جیغ

18- چَتون به معنی بی ادب، پررو

19- چیلِک به معنی هیزم (در اندازه کوچک)

20- چِلیس به معنی شکمو، حریص (برای غذا خوری ها)

21- چِنجِک به معنی دانه، هسته

22- چُرچ به معنی چُرت (برای فروشندگان و یا تولیدکنندگان کالای خواب)

23- خاپور به معنی ویران، نابود (برای فعالان تخریب و خاکبرداری)

24- خاپورَه به معنی وقت کشی

25- خِشی به معنی هزار پا (برای فعالان حوزه اسباب بازی)

26- خَس به معنی غلیظ (برای دوغ و مانند آن)

27- خووازمنی به معنی خواستگاری (برای فروشندگان و تولید کنندگان وسایل عقد و عروسی)

28- خَسور به معنی خانواده همسر

29- رُچیا به معنی یخ زدن، یخ بستن، منجمد شدن (برای بستنی فروشی ها و مانند آن)

30- رولَه به معنی فرزندم

31- کانی به معنی چشمه

32- کامین؟ به معنی کدامین؟

33- کَپول به معنی کله، سر

34- کِریوَه به معنی سوز سرما (برای فروشندگان و یا تولید کنندگان پوشاک و دیگر وسایل زمستانی)

35- گُرج به معنی آماده، سرحال

36- فیک فاک به معنی برو بیا

37- مِکیس به معنی دعَوت

38- ویریا به معنی هوشیار

39- هوکاره به معنی عادت

40- هَله پَله به معنی هول هولکی

پایان

+ نوشته شده در سه شنبه بیستم تیر ۱۴۰۲ ساعت 22:49 توسط جبار پیوسته  |